मेजवानी Indian food veg

https://shrikant89.blogspot.com

१. पोळ्या

साहित्य  

          सोळा वाट्या कणीक, अडीच चमचे मीठ, तीन वाट्या तेल, दोन वाट्या लाटण्यासाठी मैदा.

कृती :

         कणकेत मीठ, एक वाटी कच्चं तेल घालून कणीक भिजवावी (साधारण सात-आठ वाट्या पाणी लागतं.) साधारण दीड-दोन तास भिजल्यास उत्तम. त्यानंतर पोळी नेहमीप्रमाणे त्रिकोणी घडी करून लाटून खमंग भाजावी. मैद्यामुळे पोळी भराभर लाटली जाते. यात ६० ते ६५ पोळ्या होतात.

२. पुऱ्या

साहित्य- 

       दहा वाट्या कणीक, दोन वाट्या मैदा, एक वाटी डाळीचं पीठ, एक लिटर तेल, चार चमचे साखर, अडीच चमचे मीठ, लाटण्यासाठी आवश्यकतेनुसार पाऊण ते एक वाटी मैदा.

कृती - 

          कणीक, मैदा, डाळीच पीठ, मीठ, साखर एकत्र करुन वाटीभर तेल कडकडीत गरम करून त्यावर ओताव. एकत्र कालवून घट्ट कणीक भिजवावी. मळून अर्धा तास ठेवावी. पुऱ्या लाटून तळाव्यात.

३. फुलके

साहित्य : 

         सोळा वाट्या कणीक, अडीच चमचे मीठ, लाटण्यासाठी दोन वाट्या मैदा.

कृती : 

       कणीक-मीठ एकत्र करून पोळीपेक्षा थोडी घट्ट कणीक भिजवावी. पुऱ्यांप्रमाणे नुसती गोल पोळी लाटावी. तव्यावर दोन्ही बाजूंनी भाजून भाकरीप्रमाणे थेट आचेवर भाजावे. टम्म फुगतो. यात अजिबात तेल नसल्यानं पथ्याला चालतो. पथ्य नसल्यास वर तूप घेता येतं.

४. पुरण- पोळी

साहित्य : 

          दीड किलो हरभरा डाळ, दीड किलो गूळ, पाव किलो साखर, (फक्त गूळ वा फक्त साखरेच्या पोळ्या करायच्या असल्या तर पावणे दोन किलो गूळ वा साखर घ्यावी. मात्र फक्त साखरेच्या पोळ्या थोड्या कडक होतात. फक्त गुळाच्या खमंग होतात मात्र थोडी साखर असल्यास खुटखुटीतपणा येतो.) तीन जायफळांचा कीस अथवा तीन चमचे वेलदोडा पूड, अर्धा चमचा हळद, अर्धा चमचा मीठ, सहा भांडी मैदा (एक किलो) किंवा तीन भांडी चाळलेली कणीक+तीन भांडी मैदा, तीन वाट्या धुतलेल्या तांदळाची पिठी, चारशे ग्रॅम तेल, अर्धा किलो तूप, एक लिटर दूध.

तयारी : 

         डाळ भांड्यांनं मोजून घ्यावी. नीट निवडून, धुऊन घ्यावी. गूळ चिरून ठेवावा. जायफळं किसून घ्यावीत. वेलदोड्यांची पूड करून ठेवावी.

कृती : 

       आता कुकरमध्ये दोन डाव तेल गरम न करता तसंच अर्धा चमचा हळद आणि डाळीच्या अडीच पट पाणी घालून डाळ थेट शिजवावी. एक शिट्टी झाल्यावर दुसरी होण्याआधी गॅस बंद करावा. (अडीचपट पाण्यातही डाळ शिजते; परंतु ते पुरण चिकट होतं.) झाकण पडल्यावरच रोळीत किंवा चाळणीत पुरण ओतावं. खाली पडणारा कट आमटीसाठी बाजूला ठेवावा. जाड बुडाच्या पातेल्यात किंवा त्या कुकरमध्येच डाळ व बारीक चिरलेला गूळ, साखर घालून सतत घोटत रहावं. पुरणात उलथनं उभं राहिलं की पुरण शिजलं हे ओळखता येतं. साधारण चाळीस ते पन्नास मिनिटं लागतात.

        गरम असतानाच पुरण यंत्रात घालून वाटावं. थंड झाल्यावर जायफळ आणि वेलदोड्याची पूड घालून मळून गोळे करून ठेवावेत. मध्यम आकाराचे साधारण ७५ गोळे होतात. डाळ शिजत लावलेली असतानाच पोळ्यांसाठी कणीक मळून ठेवावी. त्यासाठी मैद्यात (अथवा कणीक + मैद्यात) अर्धा चमचा मीठ, दोन डाव तेल गरम न करता घालावं आणि अडीच भांडी पाण्यात कणीक भिजवून तिंबून ठेवावी. पुरणाचे गोळे तयार होईपर्यंत ती चांगली मुरते. पोळ्या करताना कणीक ओलसर राहील इतपत तेल घालून ठेवावं. कणकेच्या तिप्पट पुरण घेऊण उंडा भरावा. कणीक आणि पुरण यांचा घट्टपणा सारखा हवा. म्हणजे पुरण कडेपर्यंत पसरतं. तांदळाच्या पिठीवर पोळ्या हलक्या हातानं लाटून मध्यम आचेवर प्रत्येक बाजू एकदाच भाजावी. तव्यावरून थेट कागदावर गार होण्यासाठी पसराव्यात. दोन पोळ्यांच्या मधे एक पेपर नॅपकीन येईल अशा ठेवाव्यात. वर्तमानपत्राचा कागद वापरल्यास शाईचा वास लागतो. वाढताना मायक्रोवेव्हमध्ये पेपर नॅपकिनसह एकावेळी दहा पोळ्याही गरम करता येतात.

५. गुळाच्या पोळ्या

साहित्य :

           तीन किलो गूळ, सहा वाट्या तीळ, तीन वाट्या हरभरा डाळीचं पीठ, सहा चमचे खसखस, तीन चमचे वेलदोडा पूड, चार-साडेचार वाट्या तेल, आठ वाट्या कणीक+आठ वाट्या मैदा, चमचाभर मीठ, लाटण्यासाठी दोन-तीन वाट्या मैदा, दीड किलो तूप.

तयारी : 

            गूळ अगदी पातळ पापुद्र्यासारखा बारीक चिरून घ्यावा. तो कढईत घालून जेमतेम पाव वाटी पाण्याचा हबका मारून ठेवावा. तीळ, खसखस भाजून त्यांची जाडसर पूड करून घ्यावी. अडीच वाट्या तेलात डाळीचं पीठ खमंग भाजून घ्यावं.

कृती :

               आता गुळाची कढई गॅसवर ठेवून सतत हलवत राहावं. गुळाचा एकही खडा राहता कामा नये. गूळ पूर्णपणे विरघळल्यावर गॅस बंद करून त्यात भाजलेलं डाळीचं पीठ, तीळ आणि खसखस पूड घालून ढवळून थंड व्हायला ठेवावं. कणीक मैदा एकत्र करून त्यात मीठ व दोन वाट्या गरम तेलाचं मोहन घालून कणीक साध्या पोळ्यांपेक्षा घट्ट भिजवून मळून तेलाचा हात लावून झाकून ठेवावी. गूळ थंड झाल्यावर वेलदोडा पूड घालून त्याचे गोळे करुन ठेवावे ते साधारण नव्वद होतात. गुळाच्या सव्वा ते दीडपट कणीक घ्यावी. तसे उंडे करून पोळी मैद्यावर लाटावी. पोळ्या लाटून झाल्यावर कडा कापाव्या. मध्यम आचेवर पोळी भाजावी. आच जास्त झाल्यास पोळी करपते. मंद झाल्यास चिकटते. एकदा गूळ बाहेर आल्यास पुढली पोळीही चिकटते. हे लक्षात घेऊन मध्यम आचेवर पोळ्या नीट भाजून कागदावर काढून घ्याव्या. पूर्ण गार झाल्यावर डब्यात भराव्या.

६. शिरा

साहित्य:

          सव्वा किलो बारीक रवा (नऊ वाट्या), सव्वा किलो साखर, एक किलो तूप, चार केळी, दीड चमचा वेलदोडा पूड, बदाम, बेदाणे आवडीनुसार, नऊ वाट्या पाणी, नऊ वाट्या दूध.

तयारी:

           केळ्याचे पातळ काप करून ठेवावे. बदाम भिजवून त्याचे पातळ काप करून ठेवावेत. वेलदोड्याची पूड करून ठेवावी.

कृती :

          साजूक तुपावर रवा भाजताना रवा गुलाबी झाल्यावर केळ्याचे पातळ काप घालावे व नंतर रवा खमंग भाजावा. एकीकडं दूधपाणी एकत्र करुन तापत ठेवावं. उकळी आल्यावर ते आधण रव्यावर ओतावं. एक वाफ आणावी व साखर घालून एकसारखं ढवळावं. मंद आचेवर झाकण ठेवून एक दणकून वाफ आणावी. नंतर वेलदोडा पूड, बेदाणे, बदामाचे काप घालून ढवळून शिरा झाकून ठेवावा.

७. गुलाबजाम

 साहित्य:

        दीड किलो खवा, तीनशे पंचाहत्तर ग्रॅम मैदा वा बारीक रवा (हे माप मोजूनच घ्यावं.), एक चिमूट खायचा सोडा, तीन किलो साखर, एक चमचा वेलदोडा पूड, तळणीसाठी अर्धा किलो रिफाईंड तेल वा साजूक तूप.

कृती ;

           पुरणयंत्रातून खवा काढून घ्यावा. मैदा (किंवा रवा) पाण्यात सैल कणकेप्रमाणे भिजवावा. तोही पुरणयंत्रातून काढावा. दोन्ही एकत्र फिरवलं तरी चालतं. त्यात चिमूटभर सोडा टाकून एकत्र मळून तो गोळा चार तास झाकून ठेवावा. त्यानंतर त्याचे मध्यम आकाराचे साधारण १५० ते १८० गोळे वळावेत. तेल गरम झाल्यावर गॅस मंद करून सर्व गोळे मंद आचेवरच. तळून घ्यावेत. साखर बुडेल एवढं पाणी घालून पाक करत ठेवावा. सतत हलवत राहावं. उकळी आल्यावर वेलदोडापूड घालून गॅस बंद करून सर्व गोळे पाकात टाकावेत. सतत पाच मिनिटं उलथन्यानं हलक्या हातानं हलवून नंतर गुलाबजाम झाकून ठेवावेत.

• रवा घेतला तर तो दुधात सोडा मिसळून त्यात भिजत ठेवावा व तासाभरानं तो खव्यात मीठासह मळून घ्यावा.

• गुलाबजाम करताना तळणं ही अत्यंत महत्त्वाची गोष्ट आहे. जे काय बिघडतं ते सगळं इथेच बिघडतं. गुलाबजाम नेहमी मध्यम गरम तेलात वा तुपात मध्यम एकसारख्या आचेवरच तळावेत. वेळ लागतो, पण रंग सारखा येतो. मुख्य म्हणजे आतपर्यंत तळले जातात. असे सगळे गुलाबजाम तळून कागदावर काढून घ्यावेत.

• गुलाबजाम लगेच वाढायचे असल्यास पाकात गुलाबजाम टाकल्यावर पुन्हा पाच मिनिटं उकळावं. झाकण ठेवून पुन्हा तीन-चार मिनिटं उकळावं. गॅस बारीकच असावा. त्यामुळं गुलाबजाम लगेच मुरतात, अर्ध्या तासात वाढता येतात.

८. बासुंदी

साहित्य : 

        म्हशीचं दूध पंधरा लिटर, एक किलो साखर, दीड चमचा जायफळ पूड, आवडीनुसार वेलदोडा पूड, काजू, बदाम, पिस्ते काप.

कृती : 

       जाड बुडाच्या पातेल्यात दूध तापायला ठेवावं. पातेलं स्टीलचं नसावं. कल्हई असलेलं पितळेचं वा हिंदालियमचं चालेल. दूध वर येऊ लागल्यावर त्यात काचेची बशी घालावी म्हणजे ऊतू जात नाही. सतत ढवळत रहावं. दूध आटायला साधारण तीन तास लागतात. साधारण चार लिटरपर्यंत आटल्यावर गॅस बंद करावा. त्यात साखर घालावी. आवडीनुसार काजू-बदाम- पिस्ते काप घालून चांगलं हलवावं. थंड होताना बासुंदी आणखी घट्ट होते. थंड झाल्यावर जायफळ आणि वेलदोडा पूड घालून बासुंदी ढवळावी.

९. श्रीखंड

साहित्य : 

        दोन किलो चक्का, दोन किलो साखर, एक चमचा वेलदोडा पूड, पंधरा-वीस काड्या केशर.

कृती:

      चक्का व साखर एकत्र कालवून चार तास ठेवावं. पुरणयंत्रातून वा फूडप्रोसेसरला कणकेचं पातं लावून फिरवून घ्यावं. फिरवताना वेलदोडा पूड व केशर घालावं. आदल्या दिवशी रात्री करुन फ्रीजमध्ये ठेवता येतं. द्राक्षं, अननस, आंबे वा आमरस, सफरचंद इ. चे बारीक तुकडे करून श्रीखंड तयार झाल्यावर घालून कालवल्यास तो तो स्वाद येतो. अशा वेळी केशर वेलदोड़ा घालू नये. आंब्याचा रस घालायचा असल्यास यंत्रातून फिरवताना एका किलोला ३०० ग्रॅम रस घालावा. आवडीनुसार चारोळी घालावी.

१०.गव्हाची खीर

साहित्य:

      पूर्वी गहू ओलवून सडून घेत. आता दलिया मिळतो तो ध्यावा. सहा वाट्या दलिया, मूठभर तांदूळ कणी, आठ वाट्या गूळ, तीन वाट्या ओलं खोबरं. सहा चमचे खसखस भाजून पूड करून, दोन चमचे वेलदोडा पूड, तीन-चार लिटर दूध.

कृती:

     दलिया तुपावर थोडा भाजून घ्यावा. गॅस बंद केल्यावर त्यात धुऊन वाळलेल्या तांदूळ कण्या घालाव्यात परतून घ्यावं. कुकरमध्ये हा दलिया आणि त्याच्या दुप्पट पाणी घालून एक शिट्टी आणून शिजवावा. ओलं खोबरं, गूळ घालून उकळावं. सर्व एकजीव झाल्यावर गॅस बंद करून त्यात खसखस पूड आणि वेलदोडा पूड व तापलेलं दूध घालून एकजीव करावं. ही खीर थंड छान लागते.

 ११.शेवयाची खीर

साहित्य:

         अर्धा किलो शेवया, पाच लिटर दूध, आठ ते दहा वाट्या साखर, चार चमचे तूप, दीड चमचा वेलदोडा पूड, दहा-बारा केशर काड्या.

कृती :  

        शेवया हातानं बारीक करून तुपावर गुलाबी रंगावर परतून घ्याव्या. त्यावर तापलेले दूध घालून ढवळत रहावं. शेवया शिजल्यावर गॅस बंद करुन साखर घालून विरघळेपर्यंत ढवळावं.वेलदोडा पूड व केशर घाला.

 १२. साखर भारत

साहित्य : 

      दहा वाट्या सुवासिक तांदूळ, पंधरा वाट्या साखर, खाण्याचा केशरी रंग, चिमूटभर किंवा पाव चमचा केशर, दहा- पंधरा लवंगा, तीन चमचे लिंबूरस, दोन वाट्या साजूक तूप, दोन चमचे वेलदोडा पूड, बदाम काप, बेदाणे.

तयारी :

           तासभर आधी तांदूळ धुऊन पूर्ण पाणी काढून रोळी अथवा चाळणीवर उपसून ठेवावेत. लिंबांचा रस काढून घ्यावा. केशर दुधात खलून ठेवावं. वेलदोड्याची पूड करून ठेवावी. बदाम पाण्यात भिजत घालून त्याचे काप करून ठेवावे. तांदळाच्या दुप्पट पाणी गरम करायला ठेवावं.

कृती : 

         तुपावर लवंगांची फोडणी करुन त्यावर तांदूळ गुलाबीसर परतावेत. आधणाचं पाणी व लिंबूरस घालून भात शिजवून घ्यावा. थंड होण्यासाठी परतीत पसरावा. साखर बुडेल इतकं पाणी मोठ्या पातेल्यात घालून गोळीबंद पाक करावा. त्यात केशर वा रंग, बदाम काप, बेदाणे घालावेत. गरम पाकातच, थंड झालेला भात हातानं मोकळा करून घालावा. ढवळून झाकावा. मंद गॅसवर दोन-चार मिनिटांनी अधून मधून ढवळत रहावं. उलथनं उभं राहिलं की कडेनं चार-पाच चमचे साजूक तूप सोडून गॅस बंद करावा.

 १३. नारळी भात

साहित्य : 

     दहा वाट्या तांदूळ, नऊ ते दहा वाट्या ओलं खोबरं, पंधरा वाट्या बारीक चिरलेला गूळ, दोन वाट्या साजूक तूप, दहा-बारा लवंगा, चवीला मीठ.

तयारी :

     तांदूळ धुऊन उपसून ठेवावेत. गूळ चिरून घ्यावा. नारळ खवून घ्यावा. तांदळाच्या दीडपट- पंधरा वाट्या पाणी गरम करायला ठेवावं.

कृती:

          साजूक तुपावर लवंगा तडतडल्यावर तांदूळ थोडे परतावेत. त्यावर आधणाचं पाणी, चिमूटभर मीठ घालून भात शिजवून घ्यावा. परातीत थंड व्हायला पसरावा. भात पूर्ण गार झाल्यावर मोठ्या पातेल्यात सर्व बाजूंनी तूप लावून घ्यावं बुडात एक चमचा तूप घालून त्यावर भाताचा थर देऊन त्यावर गुळाचा थर व त्यावर नारळाचा थर या क्रमानं थर द्यावेत. सर्वांत वरचा थर भाताचा हवा. हे पातेलं मंद आचेवर झाकून ठेवावं. साधारण दहा मिनिटांनी हलवून त्यात काजू-बदाम बेदाणे आवडीप्रमाणे घालावे. पुन्हा झाकून चांगली वाफ आणावी. गूळ-खोबरं भात चांगला एकजीव झाल्यावर कडेनं तूप सोडून गॅस बंद करावा.

 

१४. ओल्या नारळाच्या

साहित्य : 

        पंधरा वाट्या ओलं खोबरं, आठ वाट्या साखर, दोन चमचे वेलदोडा पूड, दोन वाट्या रवा, आठ वाट्या मैदा, एक लिटर तेल, एक वाटी कॉर्नफ्लोअर, एक वाटी साजूक तूप, चिमूटभर मीठ, दोन चमचे साखर.

तयारी :

       रवा-मैद्यात एक वाटी कडकडीत तेलाचं मोहन व चिमूटभर मीठ, दोन चमचे साखर घालून गार पाण्यात पुऱ्यासारखं घट्ट भिजवून परातीत पसरावं. त्यावर कॉर्नफ्लोअर व साजूक तूप पसरून गोळा चांगला मळून झाकून ठेवावा.

कृती :

      जाड बुडाच्या पातेल्यात खोबरं, साखर एकत्र घालून मध्यम आचेवर सतत ढवळावं. साखर विरघळताच गॅस बंद करून वेलदोडा पूड घालून अधून मधून हलवावं. सारण पूर्ण थंड झाल्यावरच करंज्या करायला घ्याव्यात. करंज्या घट्ट दाबूनच व कातण्यानं कापाव्या. वीस-पंचवीस करंज्या करून फडक्यानं  झाकाव्या. करंज्या अगदी मंद आचेवर तेलात पूर्ण बुडतील इतक्या तूप करंज्या एका वेळी तळता येतात. करंज्या पोटातून थंड झाल्यावरच डब्यात भराव्यात.

 

१५. दुधी हल

साहित्य :

     पाच किलो दुधी भोपळा (खूप कोवळा घेऊ नये.) ट पाऊण किलो खवा, चार वाट्या साखर, पाव चमचा वेलदोडा पूड, काजू, बदाम, बेदाणे आवडीनुसार, साजूक तूप अर्धी वाटी.

तयारी :

      सालं काढून दुधी भोपळे पाण्यात टाकावेत. खवा मोकळा करून ठेवावा. एक-एक भोपळा किसायला घ्यावा.

कृती :

       कीस एकदम करून ठेवल्यास काळा पडतो म्हणून पातेल्यात तूप घालून त्यावर जसा किसून होईल तसा तसा कीस टाकत मंद आचेवर ढवळत राहावं. किसाला पाणी सुटतं. तो हलवताना रंग बदलला की भाताच्या शिताप्रमाणे अंगठ्यानं दाबून कीस शिजल्याची खात्री करावी. पूर्ण शिजल्यावरच त्यात साखर वा घालावी. पुन्हा हलवत रहावं. पाणी सुटेल ते थोडं आळल्यावर त्यात खवा घालावा. ढवळत रहावं. काजू, बेदाणे, घालावेत. रस न आळून थोडा घट्ट झाल्यावर गॅस बंद करुन वेलदोडा पूड टाकून नीट हलवावं.

 

१५. खवव्याच्या पोळ्या

साहित्य :

      तीन किलो खवा, तीन वाट्या डाळीचं पीठ, साडे चार वाट्या तेल, खव्याच्या गोडीनुसार दोन ते अडीच किलो पिठीसाखर, तीन चमचे वेलदोडा पूड. दहा वाट्या कणीक + आठ वाट्या मैदा, एक चमचा मीठ, लाटायला तीन वाट्या मैदा.

कृती :

     मध्यम आचेवर खवा खमंग भाजावा. गार करण्यासाठी परातीत पसरून ठेवावा. त्याच कढईत दोन वाट्या तेल घालून डाळीचं पीठ खमंग भाजून घ्यावं. पूर्ण थंड झाल्यावर खव्यात मिसळावं. डाळीचं पीठ आणि खवा मळून घ्यावं. त्यात पिठीसाखर व वेलची पूड घालून एकजीव करावं. लहान-लहान गोळे करावेत. साधारण नव्वद-पंच्च्याण्णव गोळे होतील. कणीक, मैदा, मीठ एकत्र करून त्यात दोन वाट्या तेलाचं कडकडीत मोहन घालून कणीक घट्ट भिजवावी. खव्याच्या गोळ्याएवढ्याच आकाराचे कणकेचा गोळा घेऊन त्यात खव्याचा गोळा भरून उंडा करावा. पोळी मैद्यावर लाटून भाजावी. पसरून थंड होऊ द्यावी.

 

१६. शिऱ्याच्या पोळ्या

साहित्य :

       सात वाट्या (एक किलो) बारीक रवा, साडे दहावाट्या चिरलेला गूळ, दोन चमचे वेलदोडा पूड, साडेतीन वाट्या साजूक तूप, साडेचार वाट्या कणीक+साडेचार वाट्या मैदा, (लाटण्यासाठी कणीक वा मैदा वेगळा) दोन डाव तेल, एक चमचा मीठ.

कृती :

      गॅसवर गरम कढईत तूप घालून ते पातळ झाल्यावर रवा घालून खमंग लालसर होईपर्यंत भाजून घ्यावा. एकीकडं रव्याच्या दुप्पट- चौदा वाट्या पाणी घेऊन त्यात गूळ घालून पूर्ण उकळी येऊ द्यावी. पाणी उकळत ठेवण्यासाठी पुरेसं मोठं पातेलं घ्यावं. गूळ विरघळला हे पाहून त्यात भाजलेला रवा घालून सतत ढवळत राहावं. एकसारखं ढवळून झाल्यावर झाकण ठेवून दोन वाफा आल्यावर शिरा परातीत पसरून ठेवावा.शिरा गार होईपर्यंत कणीक व मैद्यात दोन डाव तेल आणि एक चमचा मीठ घालून नेहमीच्या पोळ्यांपेक्षा थोडी सैल कणीक भिजवून ठेवावी. शिरा व कणीक यांचा घट्टपणा सारखा असावा. गार झालेला शिरा हातानं नीट मळून घ्यावा. त्यावेळी त्यात वेलदोडा पूड मिसळावी. हा शिरा थोडा सैलसरच असतो. मोठ्या पेढ्याच्या दुप्पट आकाराचा एक गोळा याप्रमाणे त्याचे सत्तर ते पंच्याहत्तर गोळे करून ठेवावेत. मोठ्या पेढ्याएवढा कणकेचा गोळा घेऊन त्यात शिरा घालून उंडा भरावा. पोळी लाटून दोन्ही बाजूंनी एकदा भाजून कागदावर पसरून पूर्णपणं गार झाल्यावर डब्यात भराव्या. गुळाऐवजी साखर घालूनही अशा पोळ्या करता येतात.

 

१७. उकडीचे मोदक

साहित्य:

      वीस वाट्या ओलं खोबरं, दहा वाट्या बारीक चिरलेला गूळ, अर्धी वाटी भाजलेल्या खसखशीची भरड पूड, दोन चमचे वेलदोडा पूड, पंधरा वाट्या तांदूळ पिठी, दहा चमचे मैदा, दहा चमचे साबुदाणा पिठी, पंधरा वाट्या पाणी, तीन वाट्या दूध, एक चमचा मीठ, दहा चमचे साजूक तूप, दहा चमचे तेल, मोदकावर वाढण्यासाठी एक किलो साजूक तूप.

तयारी:

      नारळ खवून घ्यावा. खसखस भाजून भरड पूड करून ठेवावी. गूळ बारीक चिरून घ्यावा. साबुदाण्याची पिठी करून घ्यावी.

कृती:

      खोबरं व गूळ एकत्र करून मध्यम आचेवर ढवळत रहावं. गूळ विरघळल्यावर गॅस बंद करावा. खसखस, वेलची पूड घालून एकसारखं करावं. दूध पाणी एकत्र करून तापत ठेवावं. त्यात मीठ, तेल, तूप घालावं. उकळी आल्यावर गॅस बंद करावा. आता या पाण्यात तांदूळ पिठी, मैदा, साबुदाण्याची पिठी घालावी. एकजीव करून घ्यावं. पुन्हा गॅसवर तवा ठेवून त्यावर हे पातेलं ठेवून पातेल्यावर झाकण ठेवावं. पाच मिनिटं गॅस मोठा ठेवून नंतर पाच मिनिटं लहान गॅस ठेवावा व बंद करावा.

        त्यानंतर पाच मिनिटांनी झाकण उघडून उकड गरम असतानाच परातीत घेऊन अगदी चांगली मळावी. अजिबात गुठळी राहू देऊ नये. तेल-पाण्याचा हात घेऊन मोदकासाठी गोळे करून ठेवावे. गोळ्याची वाटी करून त्याचे मोदक करावेत. मोठ्या पातेल्यात पाणी घालून त्यावर रोळीत- चाळणीत पातळ फडकं वा रुमाल ओला करून घालावा. पाण्याला चांगली उकळी आली की प्रत्येक मोदक पाण्यात बुडवून फडक्यावर ठेवावा. तीन- चार मिनिटात एकेक घाणा निघतो. मोदक गरम चांगले लागतात. वाढताना गरम करण्यासाठी कुकरमध्ये शिट्टी काढून गरम करता येतात. जास्त प्रमाणात मोदक असतात त्यावेळी द्रोणात ठेवल्यास गरम करणं, वाढणं सोपं जातं.

 १८. बेसनाचे लाडू

साहित्य:

पंधरा वाट्या जाडसर डाळीचं पीठ, बारा वाट्या पिठीसाखर चार-साडेचार वाट्या साजूक तूप, बेदाणे, दीड चमचा वेलदोडा पूड, अर्धी वाटी दूध, डाळ फिक्या रंगाची असल्यास रंगासाठी पाव चमचा हळद.

कृती :

     तुपावर डाळीचं पीठ सतत हलवत खमंग भाजावं. डाळीचं पीठ हलकं होत आलं की अर्धी वाटी दुधात पाव चमचा  हळद कालवून ते ओतावं. त्यानं डाळीच्यां पीठाला घट्टपणा येईल ते परत हलकं होईपर्यंत भाजावं. ते थंड झाल्यावर त्यात पिठीसाखर, वेलदोडा पूड, बेदाणे एकत्र करून लाडू वळावेत.

 १९. रवा-खव्याचे लाडू

साहित्य :

 नऊ वाट्या बारीक रवा, दीड वाटी खवा, आठ वाट्या साखर, दीड चमचा वेलदोडा पूड, तीन वाट्या साजूक तूप, सजावटीसाठी बेदाणे.

कृती :

     तुपावर रवा सतत हलवत लालसर भाजून घ्यावा. दुसऱ्या कढईत खवा त्याला तूप सुटेपर्यंत भाजावा. भाजलेला खवा पुरणयंत्रातून काढावा. साखर बुडेल इतकं पाणी घालून एक तारी पाक करावा. गॅस बंद करून लगेच रवा, खवा आणि वेलदोडा पूड घालून एकसारखं होईपर्यंत घोटावं. म्हणजे गुठळ्या होत नाहीत. साधारण अर्ध्या अर्ध्या तासानं पुन्हा ढवळावं. साधारण चार पाच तासांनी लाडू वळता येतात. या प्रमाणात अदमासे सत्तर- पंचाहत्तर लाडू होतात. याच रीतीनं आठ वाट्या रवा, दोन वाट्या डाळीचं पीठ घालूनही असेच रवा-बेसनाचे लाडू करता येतात.

 

२०. गाजर हलवा

साहित्य :

       पाच किलो गाजर, पाऊण किलो खवा, पाच-साडेपाच वाट्या साखर, अर्धी वाटी साजूक तूप, दीड चमचा वेलदोडा पूड, काजू तुकडे, बेदाणे.

तयारी:

         गाजरं स्वच्छ धुऊन, सालं काढून किसावीत. खवा हातानं मोकळा करून घ्यावा. वेलदोड्याची पूड करून घ्यावी.

कृती :

     कीस तुपावर परतून घ्यावा. झाकून मध्यम आचेवर शिजवून घ्यावा. शिजवताना खाली लागणार नाही याची काळजी घ्यावी. पूर्ण शिजल्यावर साखर घालावी. पाणी सुटेल ते आटल्यावर हातानं कुस्करून खवा घालावा. घट्ट होईतो ढवळावा. वेलदोडा पूड घालून सारखा करावा. वेलदोडा पूड घालताना किंवा नंतर वरून काजू तुकडे घालावेत.